Sektörümüzdeki maaş politikalarını ve çalışma koşullarını daha iyi anlamak, aynı zamanda üyelerimizin kariyer gelişimlerine ışık tutmak amacıyla gerçekleştirdiğimiz 2024 Maaş Anketi sonuçlarını sizlerle paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. İki hafta boyunca açık kalan anketimize, 19 il, 24 farklı sektörden 11 farklı ünvana sahip olmak üzere toplamda 223 çalışma arkadaşımız dönüş yapmış, derneğimize son derece değerli veriler sunmuştur. Bu çalışma, sektörümüzdeki şeffaflığı artırma ve iyileştirme fırsatlarını belirleme yönünde önemli bir adım olmuştur.

Anket sonuçlarımız, unvanlara göre maaş dağılımlarını, sektörün coğrafi ve demografik yapılarını detaylı bir şekilde analiz etmemize olanak tanımıştır. Özellikle cinsiyet eşitliği, yabancı dil yeterliliği, yan haklar ve yüklenici yönetimi gibi konularda elde edilen bulgular, sektördeki dinamikleri ve çalışan memnuniyetini derinlemesine anlamamızı sağlamıştır. Bu veriler ışığında, sektörümüzün güçlü yönleri ve iyileştirilmesi gereken alanları daha net bir şekilde belirledik.

Bu yazımızda, elde edilen sonuçların detaylı analizini bulacak ve sektörümüz için önemli tavsiyeler okuyacaksınız. Amacımız, sektörde çalışan tüm meslektaşlarımızın daha adil ve tatmin edici bir çalışma ortamına sahip olmasına katkı sağlamaktır. Hep birlikte daha güçlü bir sektör için, paylaşılan bu verilerle bir adım daha ileri gitmeyi hedefliyoruz.

Sektörel Maaş ve Yan Haklar Analizi: Bulgular

Araştırmamızda 223 katılımcının yanıtları, sektördeki maaş ve yan hak uygulamalarına dair derinlemesine bir bakış sunmuştur. Aşağıda, katılımcılardan topladığımız demografik ve mesleki verilere dayanan analizleri bulabilirsiniz.

Kıdem dağılımına göre, 5 yıl ve üzeri deneyime sahip çalışanların maaş ortalamalarının %20 daha yüksek olduğu görülüyor. Bu durum, kıdemin maaş politikalarında önemli bir belirleyici olduğunu gösteriyor. Ayrıca sektörel dağılımlara bakıldığında, lojistik ve enerji sektörlerinde çalışan idari işler uzmanlarının maaş seviyelerinin, tekstil gibi sektörlere göre daha yüksek olduğu gözlemleniyor.

Gelişme: İngilizce Bilgisi ve Sektörün Maaş Üzerindeki Etkisi;

Ankette dikkat çeken bir diğer önemli veri, yabancı dil bilgisi ve seviyesinin maaşlara etkisi. İyi seviyede İngilizce bilen çalışanların maaşlarının, dil bilgisi olmayan çalışanlara göre %30 daha yüksek olduğu görülüyor. Bu da özellikle uluslararası firmalarda çalışan idari işler uzmanlarının yabancı dil becerilerini geliştirerek maaşlarını artırabileceklerini gösteriyor. Ayrıca, yabancı dil bilgisi olan katılımcıların yan haklar konusunda daha fazla avantaja sahip oldukları da gözlemleniyor. Örneğin, özel sağlık sigortası ve şirket aracı gibi haklar, genellikle yabancı dil gerektiren pozisyonlarda daha yaygın.

Sektör bazında bir analiz yaptığımızda, enerji ve gayrimenkul yönetimi gibi sektörlerde çalışanların maaşlarının, perakende veya tekstil sektöründeki çalışanlara kıyasla %25 daha yüksek olduğu ortaya çıkıyor. Bu durum, sektörel dinamiklerin idari işler maaşları üzerinde belirgin bir etkisi olduğunu gösteriyor. Özellikle daha büyük çalışan kitlesine sahip şirketlerdeki maaş seviyelerinin, küçük ve orta ölçekli şirketlere göre daha yüksek olduğu dikkat çekiyor.

Yan Hakların Önemi ve Alt Yüklenici Maaş Skalası;

Yan haklar konusunda da ilginç veriler elde edildi. Ankete katılanların %50’sinden fazlası, şirket aracı, özel sağlık sigortası ve akaryakıt yardımı gibi avantajlardan yararlanıyor. Ancak özellikle yemek yardımı ve prim sistemleri, çalışan memnuniyeti üzerinde kritik bir rol oynuyor. 

Taşeron çalışanların maaşlarına baktığımızda, alt yüklenicilerde görev yapan şoförlerin ortalama brüt maaşlarının genellikle 25.000-40.000 ₺ aralığında olduğu tespit edildi. Ancak, bazı sektörlerde maaş skalasının çok daha geniş olduğu, örneğin enerji sektöründe bu rakamın 40.000 ₺ üzerini bulabildiği görülmekte.

Prim sistemine sahip firmaların çalışanları, ek gelir avantajı sayesinde daha yüksek bir toplam kazanç elde etmekte. Ancak prim uygulamaları daha çok büyük ölçekli şirketlerde yaygın, bu da sektördeki küçük işletmelerin rekabet avantajını azaltabilir.

Cinsiyet Dağılımı;

Katılımcıların %84’si erkek, %16’i kadın çalışanlardan oluşmaktadır. Cinsiyet dağılımı, sektörümüzde erkek ağırlıklı bir yapıyı işaret ederken, yönetici pozisyonlarındaki kadın çalışan oranının düşük olduğu gözlemlenmiştir. Kadın çalışanların maaş ortalaması, erkek çalışanlara kıyasla yaklaşık %10 daha düşüktür. Görüşmelerde, bu farkın genellikle işe alım süreçlerinde pazarlık gücü farkından ve erkek egemen pozisyonlardan kaynaklandığı belirtilmiştir.

Kadın katılımcılar, yan haklardan özellikle esnek çalışma saatlerine ve uzaktan çalışma imkanlarına daha fazla önem verirken, erkek katılımcılar ise araç tahsisi ve özel sağlık sigortası gibi yan haklara öncelik vermektedir. Bu durum, şirketlerin çalışan memnuniyetini artırmak için cinsiyet temelli farklılıkları göz önünde bulundurması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Yaş Dağılımı

Katılımcıların yaş dağılımı şu şekildedir:

• 25-34 yaş arası: %45

• 35-44 yaş arası: %38

• 45 yaş ve üzeri: %17

25-34 yaş aralığındaki çalışanlar, sektörün en dinamik ve beklentisi yüksek grubunu oluştururken, maaş konusunda daha fazla şeffaflık ve yan haklarda çeşitlilik talep etmektedir. Bu yaş grubundaki çalışanların %70’i, kişiselleştirilebilir yan hak paketlerinin motivasyonlarını artıracağını ifade etmiştir.

35-44 yaş grubundaki çalışanlar ise genellikle iş güvencesi ve kariyer gelişimi fırsatlarına odaklanmaktadır. Bu grubun büyük bir kısmı, maaşlarını sektörel ortalamaya uygun bulsa da, iş-özel yaşam dengesi konusunda şirketlerden daha fazla destek beklemektedir.

Öğrenim Durumu

Katılımcıların %75’i lisans mezunu, %20’si yüksek lisans/doktora derecesine sahipken, %5’i lise mezunudur. Eğitim seviyesi ile maaş aralıkları arasında güçlü bir korelasyon olduğu gözlemlenmiştir. Örneğin, yüksek lisans derecesine sahip çalışanların %85’i, lisans mezunlarına göre daha yüksek bir maaş bandında yer almaktadır.

Öğrenim düzeyi, yan haklara verilen önceliklerde de belirleyici olmuştur. Yüksek lisans ve doktora mezunları, özellikle eğitim destekleri ve mesleki gelişim imkanlarına daha fazla önem vermektedir. Ayrıca, şirket içindeki eğitim olanaklarının yetersizliği, bu grubun memnuniyet düzeyini düşürmektedir.

Yabancı Dil Durumu ve Seviyesi

Katılımcıların %60’ı İngilizce bilirken, %25’i ikinci bir yabancı dile hakimdir (Almanca, Fransızca vb.). İngilizce bilen çalışanların %50’si akıcı (advanced), %35’i orta (intermediate), %15’i temel seviyede (basic) yabancı dil bilgisine sahiptir.

Yabancı dil seviyesi, maaş aralıklarını doğrudan etkilemektedir. İngilizceyi akıcı şekilde konuşan çalışanların %70’i, sektördeki üst maaş aralığında yer almaktadır. Bu çalışanlar, yan haklar arasında uluslararası seyahat imkanlarını ve dil eğitimi desteklerini daha değerli bulmaktadır.

Çalıştığınız Şehir

Katılımcıların %55’i İstanbul, %13’u Kocaeli, %7’si Ankara, %25’i ise diğer şehirlerde çalışmaktadır. İstanbul’daki çalışanlar, diğer illere kıyasla daha yüksek maaş aralıklarında yer almamakla birlikte, yaşam maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle yan haklarda ulaşım ve yemek desteğine daha fazla ihtiyaç duymaktadır.

Şirket ve Sektör Profili

Katılımcıların %20’ı diğer, %6,73 lojistik, %6,28 i enerji sektörlerde çalışmaktadır. Yazılım, teknoloji ve perakende sektöründeki çalışanlar, maaşların yanı sıra yan hakların da daha kapsamlı olduğunu belirtmişlerdir. Özellikle yemek kartı, servis imkanı ve sağlık sigortası bu sektörlerde standart uygulamalar arasındadır.

Şirket yapısı açısından, katılımcıların %60’ı uluslararası, %40’ı ise yerel firmalarda çalışmaktadır. Uluslararası firmalarda çalışanlar, daha sistematik maaş politikaları ve geniş yan hak paketlerinden yararlandıklarını ifade etmişlerdir.

Şirketin Çalışan Sayısı

• 1000+ çalışan: %50

• 500-1000 çalışan: %30

• 100-500 çalışan: %20

Büyük ölçekli şirketlerde çalışan katılımcılar, genellikle daha iyi yan haklara sahip olduklarını, ancak bireysel katkılarının şirket çapında yeterince fark edilmediğini dile getirmiştir. Küçük ölçekli şirketlerde çalışanlar ise maaş artışlarının daha esnek olduğunu ancak yan hakların kısıtlı kaldığını belirtmiştir.

Ünvan ve Maaş Dağılımı Analizi

2023 yılında düzenlediğimiz maaş anketine toplamda 200 kişi katılım sağlamış ve genel maaş ortalaması 39.965₺ olarak belirlenmişti. Bu yıl ise 224 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiğimiz ankette genel maaş ortalaması 77.164₺ olarak hesaplanmıştır. Özellikle müdür ve üzeri pozisyonlarda hem katılım oranının hem de maaş aralıklarının geçen yıla göre belirgin şekilde arttığı gözlemlenmiştir. Bu yükseliş, sektördeki idari işler profesyonellerinin sorumluluk kapsamının genişlemesi ve maaş politikalarında yapılan düzenlemelerle ilişkilendirilebilir. Bu veriler, sektörün yukarı yönlü bir hareket sergilediğini ve özellikle üst düzey pozisyonlardaki maaş politikalarının daha rekabetçi hale geldiğini göstermektedir.

223 katılımcının verdiği yanıtlar, maaş aralıklarının unvanlara göre nasıl şekillendiğini net bir şekilde ortaya koymaktadır. Elde edilen veriler, sektör içindeki maaş uygulamalarının pozisyon seviyesine, sorumluluk kapsamına ve şirket yapısına göre çeşitlilik gösterdiğini işaret etmektedir. Aşağıda unvan ve maaş aralıklarına dair detaylı bir analiz yer almaktadır.

Direktör, Genel Müdür Yardımcısı ve COO

Bu üst düzey yöneticilerin maaşları, genellikle 180.001 TL ve üzeri aralığında yer almaktadır. Özellikle çok uluslu şirketlerde görev yapan bu unvan sahipleri, sektördeki maaş liderliğini temsil etmektedir.

• Memnuniyet Oranı: %95 ile en yüksek gruplardan biridir. Ancak bu yöneticiler, uzun çalışma saatleri ve büyük sorumlulukların psikolojik etkileri hakkında daha fazla destek talebinde bulunmuştur.

Kıdemli Müdür, Grup Müdürü ve Bölge Müdürü

Bu kategoride yer alan katılımcıların maaşları genellikle 150.001 TL ve üzeri bandında yer almaktadır. En üst maaş aralığı ise 250.001 TL ve üzeri ile sektörün en üst seviyesini temsil etmektedir.

• Memnuniyet Oranı: %92 ile oldukça yüksek. Ancak bu gruptaki katılımcılar, performansa dayalı bonus sistemlerinin yetersiz olduğunu ve daha şeffaf bir yapı talep ettiklerini dile getirmiştir.

• Kıdemli müdürlerin çoğu, sorumlu oldukları bütçelerin yüksekliğine dikkat çekerek maaşların bu sorumlulukla doğru orantılı olduğunu belirtmiştir.

Müdür Seviyesi

"Müdür" unvanına sahip katılımcıların maaşları geniş bir aralıkta yer almakla birlikte, genellikle 100.000 TL bandında yoğunlaşmıştır. Bazı müdürlerin maaşı, özellikle büyük ölçekli uluslararası firmalarda 150.001-200.000 TL bandına kadar çıkmaktadır.

• Memnuniyet Oranı: Bu grubun %85'i maaşlarından memnun olduklarını ifade ederken, yan hakların kapsamını daha genişletme taleplerinde bulunmuşlardır.

• Müdür pozisyonundaki çalışanlar, özellikle sağlık sigortası, araç tahsisi ve yönetici eğitim programları gibi yan haklara önem verdiklerini belirtmiştir.

Yönetici, Takım Yöneticisi ve Koordinatör

Bu unvana sahip katılımcıların maaş aralıkları, sorumlu oldukları ekip büyüklüğüne ve şirket yapısına göre farklılık göstermektedir. Maaş aralığı 45.001-150.000 TL arasında değişmektedir. Özellikle uluslararası firmalarda çalışan yöneticiler, bu grubun üst maaş bandında yer almaktadır.

• Memnuniyet Oranı: %78. Bu grubun memnuniyet düzeyi, maaşın yanı sıra ekip büyüklüğü ve iş yükü ile doğru orantılıdır. Alt yüklenici ekiplerin yönetiminden sorumlu olan yöneticiler, ek performans ödüllerinin artırılmasını talep etmiştir.

Kıdemli Uzman, Ekip Lideri, Amir ve Şef

Bu unvan grubundaki çalışanların maaşları, genellikle 45.001-100.000 TL bandında yer almaktadır. Ancak deneyim yılı ve sorumluluk alanına bağlı olarak maaşlar 150.001 TL seviyesine kadar ulaşabilmektedir.

• Memnuniyet Oranı: %75. Bu grup, maaşlarının sektördeki ortalamaya uygun olduğunu ifade etmiş, ancak kariyer gelişimi için daha fazla eğitim ve sertifikasyon desteği talep etmiştir.

• Yan haklar arasında yemek kartı, yol desteği ve esnek çalışma saatleri bu grup için öncelikli olmuştur.

Uzman ve Uzman Yardımcısı

"Uzman" unvanındaki katılımcıların maaşları genellikle 30.001-80.000 TL arasında değişmektedir. Daha deneyimli ve belirli bir uzmanlık alanına sahip olanlar, bu bandın üst sınırına yaklaşmaktadır.

• Memnuniyet Oranı: %70. Uzmanlar, özellikle iş yüklerinin yüksekliğini ve performans değerlendirme sistemlerinin yetersizliğini maaş memnuniyetsizliklerinin ana sebepleri olarak belirtmiştir.

• Yan hak olarak, eğitim desteği ve yabancı dil kurslarına erişim bu grubun en çok önem verdiği konular arasında yer almıştır.

Yetkili ve Sorumlu

"Yetkili" veya "Sorumlu" unvanına sahip katılımcıların maaşları genellikle 20.000-80.000 TL bandında değişmektedir. Şirketin büyüklüğüne ve çalışanın deneyim süresine bağlı olarak maaş farklılıkları gözlemlenmiştir.

• Memnuniyet Oranı: %60. Bu grup, maaşlarının iş yüküyle yeterince uyumlu olmadığını ifade etmiş ve terfi olanaklarının artırılmasını talep etmiştir.

Eleman ve Görevli

Bu gruptaki katılımcıların maaşları genellikle 20.000-30.000 TL bandında yer almakta olup, sektör ortalamasına göre daha düşük seviyededir.

• Memnuniyet Oranı: %50. Bu grup, maaşların düşük olduğunu ve yan hakların yetersiz kaldığını ifade etmiştir.

• Yan haklar arasında servis imkanı ve yemek desteği talepleri öne çıkmaktadır.

Genel Değerlendirme

Maaş aralıklarının yanı sıra katılımcıların memnuniyet oranları, unvanlara göre oldukça farklılık göstermektedir.

• Üst düzey yöneticiler (Direktör ve üzeri) arasında memnuniyet oranı oldukça yüksekken, "Uzman" ve "Yetkili" seviyesindeki çalışanlarda bu oran düşmektedir.

• Uluslararası firmalarda çalışanların maaş ve yan hak memnuniyeti genel olarak daha yüksektir. Ancak bu şirketlerde iş yükünün daha fazla olduğu da ifade edilmiştir.

Veriler Işığında Tavsiyeler

1. Performansa Dayalı Ücretlendirme Politikalarının GeliştirilmesiAnket sonuçları, özellikle orta ve giriş seviyesindeki çalışanların (uzman, uzman yardımcısı, yetkili) maaş memnuniyetinin düşük olduğunu göstermiştir. Performansa dayalı ödüllendirme sistemlerinin daha etkin bir şekilde uygulanması, çalışanların işlerine olan bağlılığını artırabilir. Bu doğrultuda şirketlerin performans değerlendirme kriterlerini yeniden yapılandırması önerilmektedir.

2. Yan Hakların ÇeşitlendirilmesiÖzellikle sağlık sigortası, yemek kartı, esnek çalışma saatleri ve eğitim desteği gibi yan hakların genişletilmesi, çalışan memnuniyetini artırmada kritik bir rol oynamaktadır. Ankete katılanlar arasında, yan hakların kapsamının maaştan daha önemli olduğunu belirtenlerin oranı dikkat çekicidir. Şirketlerin bu konudaki uygulamalarını gözden geçirmesi faydalı olacaktır.

3. Kadın Çalışanların Desteklenmesi ve Cinsiyet EşitliğiCinsiyet temelli maaş farklılıklarının önüne geçilmesi ve kadın çalışanlara yönelik kariyer gelişim fırsatlarının artırılması, sektörün önemli bir ihtiyacıdır. Kadın yöneticilerin oranının artırılması ve mentor destek programlarının yaygınlaştırılması, sektördeki cinsiyet eşitliği algısını güçlendirebilir.

4. Alt Yüklenici Yönetimi ve Yüksek İş Yüküne Karşı DestekAnket, alt yüklenici ekipleri yöneten çalışanların iş yükü ve sorumluluklarının yüksek olduğunu göstermektedir. Bu gruptaki çalışanların desteklenmesi adına, daha adil iş yükü dağılımı ve bütçe desteği sağlanması önerilmektedir. Ayrıca, alt yükleniciler için performans kriterlerinin iyileştirilmesi gereklidir.

5. Eğitim ve Yabancı Dil YeterliliğiSektörde kariyer gelişiminde önemli bir yer tutan yabancı dil yeterliliği, anket sonuçlarına göre çalışanların en çok ihtiyaç duyduğu alanlardan biridir. Şirketlerin yabancı dil kursları sunması ve bu alanda teşvik edici programlar düzenlemesi önerilmektedir. Aynı şekilde, mesleki sertifikasyon programları ve liderlik eğitimleri çalışanların kariyerlerinde ilerlemelerine katkı sağlayacaktır.

6. Şeffaflık ve Bilgilendirme Politikalarının GüçlendirilmesiMaaş ve yan haklarla ilgili şeffaflık politikalarının uygulanması, çalışanların güvenini ve bağlılığını artırabilir. Ankette, şeffaf bir maaş sistemine olan talebin yüksek olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda, sektörde iyi uygulama örneklerinin paylaşılması ve standartların oluşturulması önem arz etmektedir.

Bu öneriler, sektörümüzde çalışanların iş tatminini ve genel verimliliğini artırma yolunda somut adımlar atılmasını sağlayacaktır. Hep birlikte daha güçlü bir gelecek için bu önerilerin hayata geçirilmesi konusunda sektörel iş birliği büyük önem taşımaktadır.